Sunday, October 25, 2015

លិខិតរបស់ឌឿន ឈ្មោះដើមសឿ រ៉ាស៊ី ផ្ញើទៅឌុច (ថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ១៩៧៧)




សូមគោរពជូនបងឌុច ស.២១ នៃក្រសួងសន្តិបាលរបស់បក្ស កុម្មុយនីស្តកម្ពុជា ជាទីគោរព ស្នេហា.។
រូបខ្ញុំ ថ្ងៃទី១៧ ខែ២ អង្គការឃាត់ខ្លួន បញ្ជូនមកក្រសួងសន្តិបាលដើម្បីសាកសួរព័ត៌មាន ពេលនោះខ្ញុំមិនឆ្លើយ ទ្រាំបានជាងមួយខែ ដោយមានជំហរមួយគិតថា ការពារការពិត និងសច្ចៈធម៌របស់ខ្ញុំជារៀងរហូត ទោះជាមានធ្វើទារុណកម្ម ក៏នៅរក្សាជំហរ មិនឆ្លើយជាបន្តបន្ទាប់។ យល់ថា ត្រូវការពារសច្ចៈធម៌ ខ្លួនបានធ្វើអ្វី និយាយរឿងហ្នឹង និយាយរឿងពិត កុំឲ្យ បន្ថែមបន្ថយ បើក្បត់ត្រូវឆ្លើយថាក្បត់ បើត្រង់នឹងបក្ស ត្រូវថាត្រង់។ ខ្ញុំបានប្រកាសថា នឹងត្រង់ នឹងបក្ស។ តែដល់ត្រូវទទួលទារុណកម្មជាបន្តបន្ទាប់ ហើយមិត្តយើងបានប្រាប់ច្បាស់ថា វាយ សួររហូត តើឯងទ្រាំដល់ខែណា?ឆ្នាំណា?។ សន្តិបាលសួរឯងរហូត កុំយកឈ្នះសន្តិបាល ឥ ឡូវនិយាយមក តើចូលសេអ៊ីអា ថ្ងៃណា? កុំនិយាយអ្វីក្រៅពីសេអ៊ីអា។ បើមិននិយាយវាយទៀត។ សុខចិត្តទ្រាំ ឬនិយាយ?។ ខ្ញុំពេលនោះ ច្របូកច្របល់ មិនដឹងជាធ្វើយ៉ាងណា ព្រោះ ខ្លួនមិនមែនសេអ៊ីអាសោះ ហើយមកដាក់ថាសេអ៊ីអា។ មិនដឹងថា និយាយយ៉ាងម៉េច?ឲ្យត្រូវ សាច់រឿង នេះជារឿងមហាពិបាកដល់រូបខ្ញុំ។
តាំងពីរូបខ្ញុំឆ្លើយថាសេអ៊ីអា សតិអារម្មណ៍ខ្ញុំ ដូចជាមិនឋិតនៅក្នុងខ្លួនទេ។ ខ្លួនទៅជា មីងមាំង ចង់ឆ្កួត ចង់ឡប់ ដូចជាគ្មានដឹងទិសតំបន់អ្វីសោះ ព្រោះចាប់ពីថាខ្លួនជាសេអ៊ីអាមក ខ្លួនមើលប្រវត្តិតស៊ូ១៦ឆ្នាំ ដែលក្រហម ទៅជាដាក់ថាខ្មៅងងឹតវិញ។ ខ្លួនធ្វើតែបដិវត្តន៍ ស្រាប់ តែនិយាយថា ក្បត់បដិវត្តន៍ គ្រប់ម៉ាត់ គ្រប់តែឃ្លាទៅវិញ។ ខ្លួនមិនដឹងរឿងរ៉ាវអីសោះ មកធ្វើជាដឹង។ ដូច្នេះ មកដល់ថ្ងៃនេះ ក្រសួងសន្តិបាល និងអង្គការយល់ថា រូបខ្ញុំជាសេអ៊ីអា សំខាន់ ណាស់ រឿងពីមួយទៅមួយ ចេះតែធ្លាក់មកលើរូបខ្ញុំ។ ខ្ញុំរកយល់ការពិត នៃរឿងនេះពុំបាន ពុំ ដឹងយ៉ាងម៉េច បានជាកន្លែងដែលខ្ញុំមិនធ្លាប់ស្គាល់ ក៏ឆ្លើយដាក់។ ឆ្លើយជមទិស ជុំទី។ រឿងខ្ញុំ ដែលគ្មានសោះ ទៅជារឿងធំដុំ។ តើក្រសួងសន្តិបាល បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា អាចរកការពិត នេះឲ្យរូបខ្ញុំឃើញទេ?។ រូបខ្ញុំ មានតែជូនពាក្យថា ខ្ញុំស្មោះត្រង់ ខ្ញុំជាជនបដិវត្តន៍ ជាបុគ្គលរបស់ បក្សកុម្មុយនីស្ត កម្ពុជា និងគ្មានសោះឈ្មោះជាសេអ៊ីអា។
រូបខ្ញុំសូមបដិសេធ ជាដាច់ខាតនូវចម្លើយសារភាពទំាងអស់ជូនបក្ស និងក្រសួងកន្លង មក ហើយសូមជម្រាបថា ជារឿងប្រឌិតទំាងអស់។ ក្រសួងក៏មានការចាប់អារម្មណ៍ជាបន្ត
បន្ទាប់មកហើយ។
សភាពការណ៍ រូបខ្ញុំមកដល់ថ្ងៃនេះ ឡប់ ចង់ឆ្កួតខ្លះៗហើយ។ ឃើញអ្វីព្រឹលៗទំាអស់ សម្រាកមិនលក់ បាយមិនបាន ក្នុងសតិអារម្មណ៍វិលវល់។ ខ្លួនមិនមែនជាសេអ៊ីអា ថាសេអ៊ីអា ខ្លួនមិនដឹងរឿង ចេះតែសរសេររឿងសារភាព ដែលគ្មានអ្វីពិតសោះ។ សូម្បីតែយុវ័នយាមការពារ ចេះតែនិយាយថា សរសេរមិនច្បាស់លាស់ មិនស្មោះត្រង់ ក្រឡិចក្រឡុច ធ្វើឲ្យតែឈឺខ្លួន ត្រូវថ្មោង ត្រូវខ្សែភ្លើង។ តើឲ្យសូបខ្ញុំសរសេរការពិតយ៉ាងម៉េច? បើរូបខ្ញុំមិនដឹងអ្វីសោះ។ ដូច្នេះ និយាយម្តងឯជើង ម្តងឯត្បូង រាវរករឿង ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យត្រូវ។ គ្មានដឹងរឿងឲ្យសរសេររឿង។
សូមក្រសួងសន្តិបាល ដោះស្រាយរឿងខ្ញុំ ឲ្យត្រូវតាមការពិត នៃរឿងរបស់ខ្ញុំ ដែលបាន ប្រព្រឹត្តកន្លងមក។រូបខ្ញុំយកការស្មោះត្រង់មកជម្រាប ជូនបក្សពេលនេះ មិនមែនជាវិធីដោះសារ ពេលទឹកចូលច្រមុះទេ។
គោរពដោយភាតរភាព យ៉ាងជ្រាលជ្រៅ
(ហត្ថលេខា)
ឌឿន
០៥.០៥.៧៧

រដ្ឋធម្មនុញ្ញ កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ




ថ្ងៃទី៥ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៦
ជំពូកទី១ អំពីរបបរដ្ឋ
មាត្រា១. រដ្ឋកម្ពុជា ជារដ្ឋមួយឯករាជ្យ ឯកភាព សន្តិភាព អព្យាក្រិត មិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធណា អធិបេតយ្យ ប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងបូរណភាពដែនដីរបស់ខ្លួន។ រដ្ឋកម្ពុជា ជារដ្ឋរបស់ប្រជាជន កម្មករ កសិករ និងពលករកម្ពុជាផ្សេងទៀតទាំងអស់។ រដ្ឋកម្ពុជា មានឈ្មោះផ្លូវការថា (កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ)។
ជំពូកទី២ អំពីរបបសេដ្ឋកិច្ច
មាត្រា២. មធ្យោបាយផលិតកម្មសំខាន់ៗ ជាទូទៅ ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រជាជន និងជាកម្មសិទ្ធិ រួមរបស់ប្រជាជនសមូហភាព។ រីឯរបស់របរប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ ស្ថិតនៅជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់របស់ឯកជន។
ជំពូកទី៣ អំពីរបបវប្បធម៌
មាត្រា៣. វប្បធម៌របស់ប្រទស កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ មានលក្ខណៈជាតិ ប្រជាជន និងចំរើន ស្អាតស្អំ ដើម្បីបម្រើភារកិច្ច ការពារប្រទេស និងកសាងប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យបានរុងរឿងសំបូរសប្បាយ។ វប្បធម៌ថ្មីនេះ ប្រឆាំងដាច់ខាត នឹងវប្បធម៌ពុករលួយប្រតិកិរិយា របស់វណ្ណៈជិះជាន់ ផ្សេងៗ និងរបស់អាណានិគមនិយម និងចក្រព័ត្រនិយមនៅកម្ពុជា។
ជំពូកទី៤ អំពីរបបដឹកនាំ និងធ្វើការងារ
មាត្រា៤.កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ អនុវត្តរបបសមូហភាព ក្នុងការដឹកនាំ និងធ្វើការងារ។
ជំពូកទី៥ អំពីអំណាចធ្វើច្បាប់
មាត្រា៥.អំណាចធ្វើច្បាប់ ជាអំណាចសភាតំណាងប្រជាជន កម្មករ កសិករ និងពលករកម្ពុជា ផ្សេងទៀតទំាងអស់។ សភានេះ មានឈ្មោះជាផ្លូវការថា (សភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជា)។
សភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជា មានសមាជិកទំាងអស់២៥០នាក់ តំណាងឲ្យកម្មករ កសិករ និងពលករ កម្ពុជាផ្សេងទៀត ហើយនិងតំណាងឲ្យកងទ័ពបដិវត្តកម្ពុជាគឺ
.តំណាងកសិករ ១៥០នាក់
.តំណាងកម្មករ និងពលករផ្សេងទៀត ៥០នាក់
.តំណាងកងទ័ព៥០នាក់។
មាត្រា៦.សមាជិកសភា តំណាងប្រជាជនកម្ពុជា ត្រូវបានប្រជាជនជ្រើសតាំងឡើង ដោយការ បោះឆ្នោតទូទាំងប្រទេស ដោយផ្ទាល់ និងដោយសម្ងាត់រយៈកាល៥ឆ្នាំមួយដង។
មាត្រា៧. សភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជា មានភារៈសម្រេចច្បាប់ និងកំណត់មាគ៌ានយោបាយ ផ្សេងៗនៅក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស របស់កម្ពុជា ប្រជាធបតេយ្យ។
ជំពូកទី៦ អំពីអង្គការអនុវត្តច្បាប់
មាត្រា៨. រដ្ឋាភិបាល ជាអង្គការមានភារកិច្ចអនុវត្តច្បាប់ និងអនុវត្តមាគ៌ានយោបាយទាំងអស់ របស់សភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជា។ រដ្ឋាភិបាល ត្រូវជ្រើសតាំងឡើងដោយសភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជា ហើយត្រូវទទួលខុសត្រូវទាំងស្រុង ចំពោះមុខសភា តំណាងប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងកិច្ចដំណើរការទំាងអស់របស់ខ្លួន ទំាងក្នុងប្រទេស ទាំងក្រៅប្រទេស។
ជំពូកទី៧.អំពីតុលាការ
មាត្រា៩. តុលាការ ជាតុលាការរបស់ប្រជាជន តំណាងយុត្តិធម៌របស់ប្រជាជន ការពារយុត្តិ ធម៌របស់ប្រជាជន ការពារសិទ្ធិសេរីភាពប្រជាធិបតេយ្យ របស់ប្រជាជន ហើយផ្តន្ទាទោស ដល់គ្រប់សកម្មភាព ដែលប្រឆាំងនឹងរដ្ឋរបស់ប្រជាជន ឬដែលល្មើសនឹងច្បាប់រដ្ឋ របស់ប្រជា ជន។ តុលាការគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ត្រូវសភាតំណាងប្រជាជន ជ្រើសរើស និងតែងតាំង។
មាត្រា១០ ប្រភេទល្មើសច្បាស់រដ្ឋ ប្រជាជន មានដូចតទៅ
. ចំពោះប្រភេទសកម្មភាពប្រឆាំង និងបំផ្លេចបំផ្លាញ ដែលមានលក្ខណៈជាខ្សែសង្វាក់ ហើយ គ្រោះថ្នាក់ដល់រដ្ឋ ប្រជាជនត្រូវផ្តន្ទាទោសកម្រិតខ្ពស់បំផុត។
.ចំពោះប្រភេទល្មើស ក្រៅពីប្រភេទខាងលើ ត្រូវអប់រំ កសាង ក្នុងក្របខណ្ឌអង្គការរដ្ឋ ឬក្នុងក្របខណ្ឌ អង្គការប្រជាជន។
ជំពូក៨ អំពីគណៈប្រធាន
មាត្រា១១.
កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ មានគណៈប្រធានរដ្ឋមួយ ជ្រើសរើស និងតែងតាំងឡើងដោយសភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំម្តង។
គណៈប្រធានរដ្ឋ មានភារតំណាងឲ្យរដ្ឋកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស ក្នុងក្របខណ្ឌរដ្ឋធម្មនុញ្ញ កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ហើយនិងតាមច្បាប់ និងតាមមាគ៌ានយោបាយ របស់សភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជា។
គណៈប្រធានរដ្ឋ មានសមាសភាពដូចតទៅ
.ប្រធាន១រូប
.អនុប្រធានទី១១រូប
.អនុប្រធានទី២១រូប
ជំពូក៩ អំពីសិទ្ធិ និងករណីយកិច្ចរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាម្នាក់ៗ
មាត្រា១២.
ប្រជាជនកម្ពុជា គ្រប់រូបមានសិទ្ធិជីវភាពពេញទីខាងសម្ភារៈ ខាងស្មារតី និងខាងវប្បធម៌ ដែលត្រូវបានកែប្រែឲ្យរីកចម្រើន កាន់តែខ្ពស់ឡើងជានិច្ច។ប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់រូប សុទ្ធតែត្រូវបានធានាអះអាង ខាងជីវភាពទំាងអស់។
.កម្មករគ្រប់រូប ជាម្ចាស់រោងចក្រ។
.កសិករគ្រប់រូបជាម្ចាស់ស្រែចម្ការ។
.ពលករផ្សេងទៀត មានសិទ្ធិ មានការងារធ្វើទំាងអស់។
ភាពគ្មានការងារធ្វើមិនមានដាច់ខាត ក្នុងកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ។
មាត្រា១៣.
ត្រូវមានសមភាពពេញទី រវាងប្រជាជនកម្ពុជាទំាងអស់ ក្នុងសង្គមកម្ពុជាមួយស្មើភាព យុត្តិធម៌ ប្រជាធិបតេយ្យ សុខដុមរមនា មានសុភមង្គល ក្នុងមហាសាមគ្គីជាតិទាំងមូល ដើម្បីការពារប្រទេស និងកសាងប្រទេសទាំងអស់គ្នា។
បុរស និងនារី ស្មើភាពគ្នាពេញទីលើគ្រប់វិស័យទាំងអស់។ មិនអនុញ្ញាតឲ្យមានប្រពន្ធច្រើន និងប្តីច្រើនឡើយ។
មាត្រា១៤.
ប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់រូប មានករណីយកិច្ចការពារប្រទេស និងកសាងប្រទេសទំាងអស់គ្នា តាមសមត្ថភាព និងលទ្ធភាពរបស់ខ្លួន។
ជំពូក១០ អំពីរដ្ឋធានី
មាត្រា១៥
ធានី របស់កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ គឺ ( ភ្នំពេញ )
ជំពូក១១ អំពីទង់ជាតិ
មាត្រា១៦
ទង់ជាតិកម្ពុជា មានរូបភាព និងខ្លឹមសារដូចតទៅ
ផ្ទៃក្រហម មានរូបប្រាសាទកំពូលបីពណ៌លឿងនៅចំកណ្តាល។
ផ្ទៃក្រហម ជានិមិត្តរូប នៃចលនាបដិវត្ត ការប្រយុទ្ធមោះមុតអង់អាចក្លាហានក្នុងការរំដោះជាតិ ការពារជាតិនិងកសាងជាតិកម្ពុជារបាស់ប្រជាជនកម្ពុជា។
ប្រាសាទពណ៌លឿង ជានិមិត្តរូប នៃប្រពៃណីជាតិ និងប្រជជនកម្ពុជា ដែលជាអ្នកការពារប្រទេស ជាអ្នកស្ថាបនា ឲ្យបានថ្កុំថ្កើងរុងរឿង។
ជំពូក១២ អំពីសញ្ញាជាតិ
មាត្រា១៧
សញ្ញាជាតិ គឺមានប្រព័ន្ធភ្លឺស្រែ និងប្រឡាយទឹក ជានិមិត្តរូប នៃកសិកម្មជឿនលឿន មាន រោងចក្រជានិមិត្តរូប នៃឧស្សាហកម្ម មានកម្រងកួរស្រូវ ជាស្នែងក្របីព័ទ្ធ ពីក្រៅ ហើយមានអក្សរកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ នៅពីក្រោម។
ជំពូក១៣ អំពីភ្លេងជាតិ
មាត្រា១៨
ភ្លេង និងចម្រៀងជាតិ នៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ គឺ (១៧ មេសា មហាជោគជ័យ)
ជំពូក១៤ អំពីកងទ័ពបដិវត្ត កម្ពុជា
កងទ័ពកម្ពុជា ទំាងបីប្រភេទ ស្រួច តំបន់ និងឈ្លប ជាកងទ័ពរបស់ប្រជាជន ដែលយុទ្ធជន យុទ្ធនារី កម្មាភិបាល ជាកូនចៅរបស់ប្រជាជនកម្មករ កសិករ ពលករ កម្ពុជាផ្សេងទៀត ការ ពាររដ្ឋអំណាចរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ការពារកម្ពុជាឯករាជ្យ សន្តិភាព អព្យាក្រិត មិនចូលបក្ស សម្ព័ន្ធណា អធិបតេយ្យ ប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងបូរណភាពដែនដី ហើយទន្ទឹមនឹងនេះ រួមចំណែក កសាងប្រទេស ឲ្យថ្កុំថ្កើងរុងរឿង លើកស្ទួយជីវភាពប្រជាជនឲ្យបានរីកចម្រើន និងសំបូរ សប្បាយជាលំដាប់។
ជំពូក១៥ អំពី សិទ្ធិខាងជំនឿ និងសាសនា
មាត្រា២០
ប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់រូប មានសិទ្ធិជឿជំនឿ ឬសាសនាណាក៏បាន ហើយក៏មានសិទ្ធិមិនជឿ ជំនឿអ្វី ឬមិនជឿសាសនាណាក៏បាន។
មិនអនុញ្ញាតឲ្យមានសាសនាប្រតិកិរិយា ដែលបំផ្លិចបំផ្លាញកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ និងប្រជាជនកម្ពុជា ជាដាច់ខាត។
ជំពូក១៦ អំពីនយោបាយក្រៅប្រទេស
មាត្រា២១
កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ មានសន្ទុះដ៏មោះមុត ចង់មានចំណងមិត្តភាពយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ជាមួយ ប្រទេសទាំងអស់ ដែលមានព្រំដែនជាប់ជាមួយខ្លួន ហើយនិងជាមួយប្រទេសជិត​ឆ្ងាយទាំង​អស់លើសកលលោក តាមគោលការណ៍ គោរពអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពដែនដីគ្នាទៅវិញទៅមកដាច់ខាត។
កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ​ប្រកាន់ខ្ជាប់នូវ នយោបាយឯករាជ្យ សន្តិភាព អព្យាក្រិត មិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធណា មិនអនុញ្ញាតឲ្យបរទេសណា តាំងមូលដ្ឋាសឹកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដាច់ខាត។ តស៊ូដាច់ខាត នឹងការជ្រៀតជ្រែកគ្រប់បែបយ៉ាងពីខាងក្រៅ មកក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តស៊ូដាច់ខាត ក្នុងអំពើវិទ្ធង្សនា ឈ្លានពានគ្រប់បែបយ៉ាង ពីខាងក្រៅមកលើប្រទេសកម្ពុជា ទៅវិទ្ធង្សនា ឬឈ្លាបពានខាងយោធាក្តី នយោបាយក្តី ខាងវប្បធម៌ក្តី ខាងសេដ្ឋកិច្ចក្តី ខាងសង្គមកិច្ចក្តី ខាងទូត ឬតាមរូបភាពយកនាមថា មនុស្សធម៌ក្តី។
កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ មិនជ្រៀតជ្រែកដាច់ខាត កិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសទាំងអស់។ កម្ពុជា ប្រ ជាធិបតេយ្យដាច់ខាតគោរពលក្ខការណ៍ ដែលប្រទេសនីមួយៗមានអធិបតេយ្យភាព និងសិទ្ធិ អំណាចចាត់ចែង និងសម្រេចកិច្ចការប្រទេសខ្លួន ដោយខ្លួនឯងពេញទី ដោយគ្មានការជ្រៀត ជ្រែកពីខាងក្រៅ។
កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យស្ថិតនៅក្នុងមហាគ្រួសារ ប្រទេសមិនចូលរួមបក្សសម្ព័ន្ធណាជាដាច់ខាត។
កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យខិតខំបង្កើនសាមគ្គីភាពជាមួយប្រជាជនតតីយលោកនៅអាស៊ី អាហ្រ្វិក អាមេរិក ឡាទីន ហើយនិងប្រជាជន ដែលស្នេហាសន្តិភាព និងយុត្តិធម៌ ក្នុងសកលលោកទាំងមូល ។ ជួយឧបត្ថម្ភគ្នាទៅវិញទៅមកយ៉ាងសកម្មក្នុងការតស៊ូនឹងចក្រព័ត្រនិយម អាណា និគមនិយមចាស់ថ្មី ដើម្បីឯករាជ្យភាព សន្តិភាព មិត្តភាព ប្រជាធិបតេយ្យយុត្តិធម៌ និងវឌ្ឍនភាព ពិតប្រាកដនៅលើសកលលោក។

មហាត្មៈគន្ធី





លោកមហាត្មៈគន្ធី វីរបុរស ដែលទាមទារឯករាជ្យពីអង់គ្លេសសម្រាប់ឥណ្ឌា
មហាត្មៈគន្ធី(Mohandas Karamchand Gandhi) កើតនៅថ្ងៃទី២ខែតុលា ឆ្នាំ១៨៦៩។លោកជាកូនរបស់លោកការ៉ាមចាន់គន្ធីនិងនាងបុគ្គកុលីម៉ែ។ លោកជាកូនពៅក្នុងចំណោមបងប្អូននាក់ស្ថិត ក្នុង វណ្ណៈវៃស្យៈជាវណ្ណៈ ធម្មតាមិនសូវខ្ពង់ខ្ពស់ ជាសាមញ្ញជនម្នាក់ដែលធ្លាប់ទទួលរងនូវការជិះជាន់ពី វណ្ណៈខ្ពង់ខ្ពស់ ជាង។នៅឆ្នាំ១៨៧៦លោកចាប់ផ្តើមចូលសិក្សានៅរាជកោដ។ គន្ធីបានទទួលការសិក្សាតមក រហូតបានបញ្ចប់ ការ សិក្សានៅមហា វិទ្យាល័យអាហ៍មេដាប័តហើយ បាន សម្រេចចិត្តថានឹងទៅសិក្សា វិជ្ជាផ្នែក ច្បាប់ តនៅឯទីក្រុងឡុងដ៍។
នៅឆ្នាំ១៨៨២លោកបានរៀបការជាមួយនឹងនាងការស្តុបែនៅវ័យ១៣ឆ្នាំទៅតាមលក្ខណៈ ប្រពៃណី របស់ប្រទេស ឥណ្ឌាខណៈដែលលោកកំពុង សិក្សានៅសាលាមធ្យមសិក្សា។លោកបានទៅសិក្សានៅប្រទេស អង់គ្លេស ក្នុងវ័យ ១៩ឆ្នាំហើយត្រលប់មកវិញនៅឆ្នាំ១៨៩១។ពេលត្រឡប់មកដល់ មាតុប្រទេសវិញ លោកបាន ធ្វើជាមេធាវី។ អាជីព ជាមេធាវីរបស់លោក មិនសូវជោគជ័យនោះឡើយនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា។
ក្នុងឆ្នាំ១៨៩៣លោកបានធ្វើដំណើរទៅ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងដោយបម្រើ ការងារជាអ្នកការពារផលប្រយោជន៍របស់ ពាណិជ្ជករឥណ្ឌានៅទីនោះ។ នៅឆ្នាំ១៩១៥លោកបានត្រលប់មកប្រទេសឥណ្ឌាវិញ។នៅឆ្នាំនោះដែរ លោកបាន បង្កើតអាស្រមមួយដែលមានឈ្មោះថាសត្យគ្រហៈអាស្រម ដោយមានអ្នកស្នាក់នៅទីនោះទាំងអស់ចំនួន២៥នាក់។កនៅទីនោះទាំងអស់ បានតាំងសច្ចាប្រណិធានថានឹងរួមគ្នារក្សាសច្ចាធម៌ អហិង្សា។ល។ដែលគេអាចចាត់ទុកថា ជាការចាប់ផ្តើមនៃគំនិតតស៊ូដោយអហិង្សារបស់ លោកដើម្បីឥណ្ឌា។
នៅឆ្នាំ១៩១៨ គន្ធីបានដឹកនាំចលនាអំពាវនាវឲ្យប្រជាជនឥណ្ឌាចូល ធ្វើ ទាហានដើម្បីជួយដល់ទ័ព អង់គ្លេស។ពេលនោះគាត់និងក្រុមការងារបានធ្វើ ដំណើរដោយថ្មើរជើងលើចម្ងាយផ្លូវ៣២គីឡូម៉ែត្រក្នុង១ថ្ងៃ ទៅតំបន់ភាគ កណ្តាលដើម្បីបង្កើតជំនឿទុកចិត្តក្នុងការកេណ្ឌទាហាន។
ក្រោយមកលោកក៏បាន ក្លាយជាមេដឹកនាំចលនាជាតិឥណ្ឌាដែលដឹកនាំ តស៊ូ រហូតទទួលបានឯករាជ្យពី អង់គ្លេសក្នុងថ្ងៃទី១៤ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៤៧។មួយឆ្នាំក្រោយមក លោកត្រូវបានគេធ្វើឃាតនៅទីក្រុងញូដេលី ក្នុងថ្ងៃទី៣០មករាឆ្នាំ១៩៤៨។
ការតស៊ូដោយអហិង្សារបស់គន្ធី
តាំងពីក្មេងគន្ធី ត្រូវបានអប់រំបណ្ដុះបណ្ដាលឲ្យក្លាយជា មនុស្សមានវិន័យ និង ឧទ្ទិសខ្លួនយ៉ាង តឹងរឹងបំផុត ចំពោះសាសនាព្រោះម្ដាយ របស់គាត់ជា អ្នកប្រកាន់សាសនាដ៏តឹងរឹងម្នាក់ តែងតែអត់ អាហារ រយៈពេល យូរ។ ដោយសារលោកជាកូនពៅគន្ធីប្រើជីវិតរបស់គាត់ទៅតាមបែបក្មេង ប៉ោឡែ ដូចជា លួចលុយ ទៅ ទិញ បារីជាដើម ប៉ុន្តែ ដោយខ្លាចឪពុកដែលជា អ្នកនយោបាយមានមុខមាត់ប្រចាំតំបន់ទើបគេព្រមសារភាព ថាខ្លួនគេជា អ្នកលួច។ ឪពុកមិនបានដាក់ទោសគន្ធីទេតែបែរជាកោតសរសើរ អំពីភាព ក្លាហានហ៊ាននិយាយការពិត។ ប្រហែលជាដោយសារលក្ខខណ្ឌ ទាំងអស់នោះរួមទាំងកត្តាសង្គមដែលពោរពេញទៅដោយការរើសអើងជាតិ សាសន៍ ការវណ្ណៈទើបធ្វើឲ្យគន្ធីមានចិត្តអត់ធ្មត់តស៊ូនិងរិះរកវិធីផ្សេងៗ ដើម្បីនាំមកនូវសេរីភាពជូនដល់ជន ជាតិឥណ្ឌារាប់លាននាក់ទាំងអ្នករស់ នៅក្នុងប្រទេសនិងជនជាតិឥណ្ឌាដែលរស់នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។
ដំណាក់កាលតស៊ូនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង
នៅឆ្នាំ១៨៩៣នាទីក្រុងអាហ្វ្រិកមួយឈ្មោះប្រេតូរិ យ៉ា គេមើលឃើញ មនុស្ស ម្នាក់ប្រដាប់
សំលៀបំពាក់សសុទ្ធដើរដោយជើងទទេពីកន្លែងមួយ ទៅកន្លែងមួយ គ្រប់ច្រកល្ហកនៃទីក្រុង។ មានការលើកឡើងថា គន្ធីបានធ្វើការនៅតាម ការិយាល័យជាច្រើនដូចជាធ្វើការនៅមហាវិទ្យាល័យនានាជូនកាលមាននាទី ជាអ្នក ទទួលបោះពុម្ពសៀវភៅឬសារពតមានជួនកាល ទៀតមាននាទី ជាអ្នកជួយផ្ដល់ពត៌មានដល់ អ្នកកាន់ការរដ្ឋនានា ក្នុងក្រុង។ នៅលើក្រប សៀវភៅផ្សេងៗដែលច្រើនស្ដីអំពីបញ្ហានយោបាយនិងសាសនា គេតែង ឃើញរូបគន្ធីត្រឹម ពាក់កណ្ដាលខ្លួនលមានមាឌស្គមប៉ុន្តែគាត់ធ្វើការមិនចេះ នឿយហត់នៅដែនដី អាហ្វ្រិកខាងត្បូង។ លោកក៏ជាវាគ្មិន សម្រុះសម្រួល វិបត្តិអាហ្វ្រិករវាងជនជាតិស្បែកសនិងជនជាតិស្បែកខ្មៅលោកជាគ្រូបង្រៀន នៅមហាវិទ្យាល័យជាឈ្មួញលក់ទស្សនាវដ្ដីផ្សេងៗជាសមាជិកសហគ្រិនតំណាងរបស់រដ្ឋអាហ្វ្រិក ជាគ្រូព្យាបាល សាមញ្ញ និងជា ហោរាដ៏ចំណាន។
ជនជាតិឥណ្ឌានិងពួកស្បែកខ្មៅដទៃទៀតទាំងឡាយដែលរស់នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូងត្រូវពួកស្បែកសមើលងាយនិងរើសអើងយ៉ាងខ្លាំងក្លានៅក្នុងសម័យនោះ។
គន្ធីក៏មានបទពិសោធន៍ត្រូវគេមើលងាយដែរនៅពេលដែលលោកធ្វើដំណើរតាមរថភ្លើងដោយអ្នកត្រួតពិនិត្យសំបុត្របានដេញគាត់ចេញពីបន្ទប់ថ្នាក់
លេខមួយហើយឲ្យទៅជិះ នៅបន្ទប់ថ្នាក់លេខបីជាមួយជនជាតិឥណ្ឌា ដ៏ទៃទៀតបើទោះជាលោកមានសំបុត្រសម្រាប់បន្ទប់ថ្នាក់លេខ១ក៏ដោយ។
ឈ្មោះរបស់គន្ធីបានល្បីសុះសាយនៅពេលដែលលោកបានការពារកូនក្តីជាកម្មករជនជាតិឥណ្ឌាម្នាក់ឈ្នះ ថៅកែរបស់គេដែលជាជនជាតិស្បែកស ដែលជារឿងមួយដែលមិនធ្លាប់កើតមាន។ កន្លងមកមិនដែលមានកម្មករ ណាម្នាក់ហ៊ានតវាជាមួយចៅហ្វាយនាយរបស់ខ្លួនដែលជាជនជាតិស្បែកសនោះឡើយបើទោះបីជាពួកគេត្រូវទទួល រងនូវការធ្វើបាបពីថៅកែក៏ដោយ។
ដំណើរការទាមទារឯករាជ្យមហាត្មៈគន្ធីយល់ថា ប្រទេសឥណ្ឌាក្លាយជា ប្រទេសឯករាជ្យបានលុះត្រាតែជនជាតិឥណ្ឌារួបរួមគ្នាជាមុនសិនពោលគឺមិនត្រូវបែកចែកវណ្ណៈ ប្រកាន់សាសនានោះឡើយ។ដោយយល់ឃើញបែបនេះ ទើបលោក ចាប់ផ្តើម ផ្សះផ្សារឲ្យមានការចងមេត្រីរវាងពួក ហិណ្ឌូនិង ឥស្លាមព្រមទាំងព្យាយាមបំបាត់ការបែងចែកវណ្ណៈ។រតស៊ូតាមបែបអហិង្សា ដែលលោកគន្ធីធ្លាប់បានធ្វើដើម្បីសិទ្ធិរបស់ជនជាតិឥណ្ឌានៅអាហ្វ្រិកខាង
ត្បូងត្រូវបាន គន្ធីយកមកអនុវត្តន៍ជាបន្តបន្ទាប់រហូតឥណ្ឌាទទួលបាន ឯករាជ្យចក្រភពអង់គ្លេស។
(នៅមានត…)

ប្រជាជនចិន៣០០០នាក់ ត្រូវបានអាណ្ណាមបញ្ជូនមកកម្ពុជា




តាមលោក Leelere បានឲ្យដឹងថា នៅឆ្នាំ១៦៨០ រច្ជកាលព្រះអង្គម្ចាស់សូរ ឬជ័យចេដ្ឋាទី៤ មានឧត្តមសេនីយ៍ចិនម្នាក់ឈ្មោះ Doung ngan Dich បក្សពួករបស់រាជវង្សមិញ ដោយ ចាញ់ កងទ័ពKhan Hi បានឡើងគោកនៅអាណ្ណាម។ ក្នុងចំណោមសំពៅចំនួន២០០ នៃកងទ័ពរបស់ពួកគេ គឺនៅសល់សំពៅប្រហែល៥០ ជាមួយនឹងទាហាន៣០០០នាក់។ ឧត្តមសេនីយ៍រូបនេះ បានទៅកាន់ Touran ជាមួយនឹងកងទ័ពរបស់ខ្លួន បានចុះចូលជាមួយ អាណ្ណាម និងបានសុំដីធ្លី ដើម្បីរស់នៅ។
លោក Leelere បានសរសេរទៀតថា ព្រះមហាក្សត្រអាណ្ណាម ដែលមិនចង់បានជនបរទេស៣០០០នាក់នេះនៅក្បែរខ្លួននោះ មិនបានថ្វាយដំណឹងដល់ព្រះមហាក្សត្រជ័យជេដ្ឋាទី៤ ឲ្យបានដឹងជាមុនទេ ក៏បានបញ្ជូនពួកគេឲ្យមកប្រទេសកម្ពុជា នៅខេត្តបារៀ និងខេត្តដូងណៃ។ ប៉ុន្តែដោយមិនសប្បាយចិត្តក្នុងការរស់នៅ ក្នុងខេត្តបារៀ ឧត្តមសេនីយ៍ចិនរូបនេះ ក៏បាន ជ្រើសរើសយកខេត្តមីថ (ស្មីធរ ជា ឬ មេ.ស) ជាមួយកងទ័ពរបស់ខ្លួនចំនួនពាក់កណ្តាល និងបានទុកពាក់កណ្តាល នៅបារៀ នៅក្រោមបញ្ជាការរបស់ភូឈួយខ្លួនឈ្មោះ ត្រឹង។
នេះ គឺជាទង្វើខុសច្បាប់របស់ស្តេចអាណ្ណាម ព្រោះមហាក្សត្រអាណ្ណាម គ្មានសិទ្ធិអនុញ្ញាត ឲ្យជនបរទេសណាម្នាក់ មកតាំងទីលំនៅ លើទឹកដីកម្ពុជា ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីព្រះហាក្សត្រខ្មែរឡើយ។ ប៉ុន្តែ ការមកតាំងទីលំនៅរបស់ជនជាតិចិនទាំង៣០០០នាក់ ក្នុងដែនដីកម្ពុជា ក៏មិនបានប៉ះពាល់ដល់អធិបតេយ្យភាព របស់កម្ពុជា លើតំបន់នោះ នៅគ្រានោះដែរ។

ចម្លើយសារភាពរបស់កុយ ធួន នៅគុកទួលស្លែង


អំពីផែនការរៀបចំបក្សថ្មី ដើម្បីធ្វើស្នូល សម្រាប់ដឹកនាំចលនាគ្រប់គ្រងកសាង ពង្រីកនិងពង្រឹងកម្លាំងរបស់យើងខ្ញុំ ហើយនងឹបំផុសចលនាប្រឆាំងនឹងបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន។
នៅក្នុងខែ១០ ១៩៧៥ សមមិត្តយ៉ា បានស្នើអញ្ជើញខ្ញុំ សមមិត្តឌឿន ជ័យ សួន តូចភឿន ដើម្បីបង្កើតគណកម្មការមួយ រៀបចំគម្រោងបង្កើតបក្សថ្មីមួយទៀត ធ្វើជាស្នូលដឹកនាំចលនា កសាងពង្រីក និងពង្រឹងកម្លាំង​របស់យើងឲ្យបានល្អ ពង្រីកឥទ្ធិពលមហាជន និងដើម្បីធ្វើការតស៊ូទប់ទល់នឹងកម្លាំងរបស់បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នជាបន្តបន្ទាប់។
សមមិត្តយ៉ា ធ្វើជាប្រធានគណកម្មការនេះ កន្លែងប្រជុំ គឺនៅផ្ទះសមមិត្តតូចភឿន។ សមមិត្ត យ៉ា បានលើកឡើងថា ដើម្បីបម្រើចលនាឲ្យទាន់ពេលវេលាយើងចាំបាច់ត្រូវរៀបចំបង្កើតបក្សថ្មីមួយទៀតធ្វើជាមូលដ្ឋាន ជាត្រីវិស័យដឹកនាំចលនាយើងគ្រប់ផ្នែក និងដើម្បីធ្វើជាកម្លាំងទប់ ទល់នឹងឥទ្ធិពលរបស់បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន។
ដំបូង សមមិត្តយ៉ាស្នើឈ្មោះបក្សថ្មីនេះ តើដាក់ឈ្មោះយ៉ាងណា? ឬមួយនៅជាបក្សកុម្មុយនីស្ត កម្ពុជាដដែល? ឬមួយក៏ដាក់ឈ្មោះហៅថា បក្សសង្គមកម្ពុជាថ្មីក៏បាន។ ឈ្មោះនេះ គាត់ថាឲ្យរៀបរយឲ្យស្រួល​ដើម្បីប្រមូលកម្លាំងទូទាំង​ប្រទេស និងក្រៅប្រទេស ពេលណាយើងចេញចំហរ។
បក្សស្នើឲ្យនៅជាសម្ងាត់សិន។ ពេលណាសភាពការណ៍ប្រែប្រួល ឃើញថា យើងចាំបាច់ចេញបក្សហើយនោះ យើងក៏ប្រកាសចេញ។
មាគ៌ានយោបាយរបស់បក្ស គឺ ត្រូវខ្លឹមសារ កសាងសង្គមនិយមដូចគ្នា ដើម្បីកុំឲ្យប៉ះពាល់ សតិអារម្មណ៍របស់មហាជនតែន័យត្រូវឲ្យខុសគ្នា។ សង្គមនិយមយើងត្រូវដំណើរការកសាងតាមជំហានៗមិនផ្អែកលើទីតាំងសមូហភាពរឹងមាំ ដូចពេលសព្វថ្ងៃនេះទេ។
.យើងទុកឲ្យមានកម្មសិទ្ធិទូលាយគ្រាន់បើ។
.ចាយប្រាក់ឡើងវិញ
ទាល់តែអនុវត្តន៍បែបនេះ ទើបជីវភាពមហាជន បានធូរស្រាលបណ្តើរៗ។
អំពីមាគ៌ា ប្រមូលកម្លាំង សមមិត្តយ៉ាឧទ្ទេសនាមថា ក្រៅវណ្ណៈកម្មករ កសិករ យើងឲ្យយកចិត្តទុកដាក់ ប្រមូលស្រទាប់ដទៃទៀត ពិសេសគឺអនុជន និងបញ្ញាជន។ ពួកនេះ គេបានរួមក្នុង បថិវត្តន៍សកម្មដែរ។ ដូច្នេះ កុំអាលបោះបង់ចោល។
នយោបាយបរទេស យើងត្រូវតែទាក់ទងជាមួយគ្រប់ប្រទេសទំាងអស់ ទំាងប្រទេសសង្គមនិយម ទំាងខាងលោកសេរី និងប្រទេសមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ។ ជារូបភាពនយោបាយរបស់យើង គឺត្រូវប្រកាន់យកនយោបាយឯករាជ្យ សន្តិភាពអព្យាក្រិត្យ ហើយដាច់ខាតត្រូវបិទបាំងនយោ
បាយស្និទ្ធស្នាលនឹងលោកខាងលិចរបស់យើងកុំឲ្យគេស្គាល់ នាំខូចឥទ្ធិពល។
ជំនួយបរទេស យើងត្រូវមាននយោបាយ ទាក់ទងនឹងបរទេសទំាងអស់ មិនថាលោកខាងលិច ឬលោកខាងកើត និងប្រទេសមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធណាទេ ឲ្យតែគេគំាទ្រយើង។ គេជួយឧបត្ថម្ភយើង ជំនួយខាងណា ក៏យើងទទួល រួមទាំងចក្រពត្តិអាមេរិកផង។
គម្រោងឈ្មោះសមមិត្ត សម្រាប់ដឹកនាំបក្សថ្មី
សមមិត្តយ៉ា បានស្នើឈ្មោះដើម្បីអង្គប្រជុំពិនិត្យ។ សមមិត្តយ៉ា ខ្ញុំ សមមិត្តឌឿន ជ័យ សួន សមមិត្តវី សមមិត្តឡៅ សមមិត្តឡំាង សមមិត្តឈូក សមមិត្តស្រេង សមមិត្តសុទ្ធ សមមិត្តតូច ភឿន សមមិត្តហ៊ូ នឹម សមមិត្តអឿន សមមិត្តសី សមមិត្តយី សមមិត្តញ៉ែម សមមិត្តហ៊ាន សមមមិត្តចក្រី សមមិត្តសួង។
គាត់និយាយថា សមាសភាពសុទ្ធតែល្អ ហើយមានឥទ្ធិពលក្នុងស្រទាប់មហាជន លក្ខណៈសកម្ម និងប្រយុទ្ធ។ សមមិត្តយ៉ា សង្កត់ធ្ងន់ថា ទាល់តែយើងមានមាគ៌ានយោបាយ ជាត្រីវិស័យ បម្រើនយោបាយយើងនេះ ទើបការងាររបស់យើងមានការរីកចម្រើនឆាប់រហ័ស។ ឯ សមាសភាពមកពីខាងជើង យើងកុំឲ្យចូលគណៈដឹកនាំថ្មីនេះ ព្រោះពួកនោះ ឥទ្ធិពលនយោ បាយមិនល្អទេ។ ក្រោយមក មានការផ្លាស់ប្តូរយោបល់គ្នា។
.អំពីឈ្មោះបក្ស
សមមិត្តជ័យ សូនលើកឡើងថា យើងត្រូវប្រើរូបភាព ជាបក្សបដិវត្តន៍ទំាងអស់ ដើម្បីចៀស វាងការបែកមុខមាត់។ តាមមតិគាត់ថា បើដាក់ឈ្មោះ ជាបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជាដែរនោះ ក្រែង គេច្រឡំថា ដូចគ្នា ហើយបែបហួសកម្រិតបន្តិចផង។ ដូច្នេះ ស្នើដាក់ត្រឹម បក្សសង្គមនិយម កម្ពុជាថ្មី។
ក្រោយពីផ្លាស់ប្តូរយោបល់គ្នាចុះឡើង ទំាងអស់គ្នាក៏យល់ព្រម។
.អំពីមាគ៌ានយោបាយរបស់បក្ស
សមមិត្តតូចភឿន មានមតិថា ឥឡូវនេះ កម្រិតប្រជាជនយើង គឺគេយល់ជ្រួតជ្រាប អំពីសង្គមនិយម និង បានកសាងសង្គមនិយមហើយ ដូច្នេះខ្លឹមសារ នៃមាគ៌ារបស់យើង គឺត្រូវផ្អែកលើ សង្គមនិយម។ តែសង្គមនិយមរបស់យើង គឺដំណើរការតាមជំហានៗ ពីតិចទៅច្រើន ពីទាប ទៅខ្ពស់ មិនមួយត្រឹមទំាងអស់ទេ ហើយយើងទុកឲ្យកម្មសិទ្ធិឯកជន។ សមមិត្តតូច ភឿន មាន មតិទៀតថា បើរៀបចំឲ្យមានផ្សារតាមសហករណ៍មានលុយកាក់ចាយ ដូច្នេះជាការល្អណាស់ កុំឲ្យវាស្ងួតពេក។ ឯការបោះទីតាំងសមូហភាព ក៏យើងធ្វើតាមកម្រិតដែរ។
.អំពីមាគ៌ាប្រមូលកម្លាំង
សមមិត្តឌឿន មានមតិ ថា សព្វថ្ងៃ យើងមានកំហុសអនុធន បញ្ញាជនច្រើន។ ពួកនេះ ក៏គេ
បានរៀនសូត្រចេះដឹងច្រើនដែរ។ យើងគួរតែយកកម្លាំងគេមកប្រើប្រាស់ឲ្យបាន ជាអតិបរមា កុំឲ្យចង្អៀតចង្អល់។ យើងត្រូវ លើកទឹកចិត្តពួកគេ បើយើងបងប្អូនកម្មករកសិករយើងមកកសាងនោះ វាក៏ទាមទារពេលវេលាយូរដែរ។
.អំពីនយោបាយបរទេស
សមមិត្តធុច(ឃួន)មានមតិៈ យល់ស្របថាឲ្យទំនាក់ទំនងបរទេសទំាងអស់ ដើម្បីប្រមូលកម្លាំងប្រទេសឲ្យបាន ជាអតិបរមា តែយើងត្រូវប្រយ័ត្នចំពោះរូបភាព។ យើងត្រូវធ្វើតាមរូបភាព នយោបាយឯករាជ្យ សន្តិភាព អព្យាក្រិត ដើម្បីធ្វើការទាក់ទង តែឲ្យប្រុងប្រយ័ត្ន បើគេឃើញ យើងទាក់ទងធ្ងន់ទៅខាងលោកសេរីនោះ ឥទ្ធិពលនយោបាយរបស់យើង នឹងថមថយចុះ ទំាងក្នុងប្រទេស និងលើសាកលលោក។
ចំពោះជំនួយបរទេស សមមិត្តតូចភឿន មានមតិថា សព្វថ្ងៃបរទេសទំាងអស់គេចង់តែផ្តល់ជំនួយឲ្យយើងទេ យើងត្រូវដណ្តើមយកឲ្យបាន ជាអតិបរមា។ ក្រោយពីពិភាក្សាគ្នា ទំាងអស់គ្នាក៏យល់ស្រប។
បញ្ហាទំាងអស់ខាងលើនេះ គឺជាគោលនយោបាយសំខាន់ៗ ដែលត្រូវកំណត់ក្នុងមាគ៌ានយោបាយ និងគោលនយោបាយរបស់បក្សថ្មីនេះ។
.អំពីសមាសភាពគណៈកម្មាធិការដឹកនាំ
សមមិត្តយ៉ា បានស្នើលើកឈ្មោះសមមិត្តមួយចំនួនដើម្បីអង្គប្រជុំពិនិត្យ និងពិចារណា។ក្រោយពីផ្លាស់ប្តូរមតិគ្នាយ៉ាងល្អិតល្អន់មក អង្គប្រជុំបានលើកឈ្មោះ សមមិត្តខាងក្រោមនេះ សម្រាប់មហាសន្និបាតពិនិត្យ ពិចារណា និងអនុម័តនៅពេលខាងមុខ។
១.សមមិត្យយ៉ា ប្រធាន
២.សមមិត្តធុច (កុយធួន ឬឃួន?) អនុប្រធានទី១
៣.សមមិត្តឌឿន អនុប្រធានទី២
៤.សមមិត្តជ័យសួន សមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍
៥.សមមិត្តវី សមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍
៦.សមមិត្តឡៅ សមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍
៧.សមមិត្តឡាំង សមាជិកអចិន្រ្តៃយ៍
៨.សមមិត្តឈូក សមាជិក
៩.សមមិត្តចក្រី សមាជិក
១០.សមមិត្តស្រេងសមាជិក
១១.សមមិត្តសុទ្ធសមាជិក
១២.សមមិត្តតូច ភឿនសមាជិក
១៣.សមមិត្តហ៊ូ នឹម សមាជិក
១៤.សមមិត្តអឿន សមាជិក
១៥.សមមិត្តសី សមាជិក
១៦.សមមិត្តយី សមាជិក
១៧.សមមិត្តញ៉ែម សមាជិក
១៨.សមមិត្តហ៊ាន សមាជិក
១៩.សមមិត្តសួង សមាជិក
ឯឈ្មោះដទៃទៀត អាចលើកជូនអង្គប្រជុំពិនិត្យនៅថ្ងៃក្រោយ។
ចុងក្រោយសមមិត្តយ៉ា ក៏មានមតិបន្ថែមៈ
ដើម្បីឲ្យបក្សថ្មី របស់យើងនេះ មានលក្ខណៈខ្លាំងក្លា យើងត្រូវរៀបចំពង្រឹង
១.សមាសភាពដឹកនាំរឹងប៉ឹង
២.ជំរុញការងារកសាងកម្លាំងគ្រប់ផ្នែក ពិសេសមហាជន និងកងទ័ព។
អញ្ចឹងហើយ គាត់ស្នើឲ្យសមមិត្តមួយរូបៗ យកចិត្តទុកដាក់ អប់រំពង្រឹងកម្លាំងខាងក្រោមៗទៀត ឲ្យចាប់អារម្មណ៍បញ្ហា ដូចពោលខាងលើនេះ ឲ្យមែនទែន។
គាត់បន្ថែមៈ
សព្វថ្ងៃ យើងត្រូវពឹងផ្អែកលើកម្លាំងរបស់យើង ដែលមានមកហើយ អប់រំកសាងកម្លាំងនេះ ហើយឈរលើមូលដ្ឋាននេះ យើងពង្រីកតទៅមុខទៀត ហើយគាត់មានមតិថាៈ
ឥឡូវនេះ យើងត្រូវរៀបចំគម្រោង មាគ៌ានយោបាយថ្មីរបស់យើង ហើយនិងលក្ខខន្តិកៈ បក្សរបស់យើង។ ខ្ញុំស្នើខាងគម្រោងមាគ៌ា ឲ្យខ្ញុំយកទៅរៀបចំចុះ។ ឯលក្ខខន្តិកៈ ស្នើសសមិត្ត ធុច និងសមមិត្តឌឿន។
យើងត្រូវរៀបចំ មហាស្និបាតលើកទី១របស់យើង ដើម្បីចាត់តាំងគណៈកម្មាធិការ ដឹកនាំបក្សយើង និងអនុម័ត លើគម្រោងមាគ៌ានយោបាយ និងលក្ខខន្តិកៈរបស់បក្ស។
គាត់ស្នើបន្ថែមៈ យើងត្រៀមប្រជុំខែមួយ១៩៧៦ ឬយ៉ាងយូរបំផុត ខែ២ ១៩៧៦ ព្រោះខែ១ ៧៦ ខ្ញុំ សមមិត្តធុច សមមិត្តឌឿន មានការរវល់។
ទំាងអស់គ្នាក៏យល់ព្រម ហើយស្នើថា គួរជំរុញបន្ទាន់ក្នុងពាក់កណ្តាលខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ១៩៧៦ ។
សមមិត្តយ៉ា មានមតិៈ បើកាលណាយើងមានបក្សដឹកនាំមួយ ដែលមានមាគ៌ានយោបាយសមស្របហើយ មានលក្ខខន្តិកៈត្រឹមត្រូវ ជាបង្គួរឲ្យនោះ សន្ទុះ នៃចលនារបស់យើង នឹងរីកចម្រើនឆាប់រហ័សទៅមុខជាប្រាកដ។ ទាល់តែយើងផ្អែកលើកម្លាំងរបស់យើង នោះទើប យើងរក្សាឥទ្ធិពល នយោបាយរបស់យើងបាន។
លុះផុតរបៀបវារៈហើយ សម័យប្រជុំក៏បិទ។
ថ្ងៃទី០៣ ០៤ ៧៧
ដោយគោរព
ឃួន
សូមគោរព អង្គការជាទីស្នេហា ដ៏ឧត្តម យើងខ្ញុំសូមរាយការណ៍ជូនអង្គការជាទីគោរព ដោយស្មោះត្រង់បំផុត អំពីបញ្ហាដែលអង្គការលើកឡើងចំពោះយើងខ្ញុំ។
.អំពីខ្ញុំ ចង់ទៅភូមិភាគឥសាន
បញ្ហានេះ ជាផែនការរួម ដែលសម្រេចដោយសមមិត្តឌឿន សមមិត្តយ៉ា និងខ្លួនខ្ញុំ តែ ពិសេស គឺសមមិត្តយ៉ា ដែលជាអ្នកទទួលខុសត្រូវរួម។
នៅចុងខែ២ ឆ្នាំ៧៥ ក្នុងសម័យប្រជុំយ៉ាងខ្លីមួយ រវាងយើងខ្ញុំទំាងបី សមមិត្តយ៉ា បានលើកបញ្ហាអំពីការគ្រប់គ្រងភូមិភាគឥសាន។ គាត់លើកបញ្ហាថា សព្វថ្ងៃយើងមានកម្មាភិបាល ទទួលខុសត្រូវភូមិភាគឥសានហើយ គឺសមមិត្ត វី ជាលេខាខេត្តរតនគីរី សមមិត្តឡៅ ជាអនុ លេខាខេត្ត សមមិត្តឡាំង ជាលេខាខេត្តមណ្ឌលគីរី ហើយនិងកម្មាភិបាលសំខាន់ៗមួយចំនួន ទៀត។ សមមិត្តយ៉ា មានមតិថា នេះជាកម្មាភិបាលសំខាន់របស់យើងហើយ ដែលគាត់បានយកចិត្តទុកដាក់អប់រំកសាង និងគ្រប់គ្រងជាបន្តបន្ទាប់។ គាត់បន្ថែមថា តែចំណុចខ្សោយរបស់កម្មាភិបាលទំាងអស់នេះ គឺមិនចេះប្រមូលកម្លាំង មិនចេះសាមគ្កីទំាងខាងផ្ទៃក្នុង ទំាង ខាងមហាជន។ សមមិត្តទំាងនេះ ធ្វើការពាសវាលពាសកាលបាក់បែកកម្លាំងអស់។
គាត់លើកឡើងៈ សមមិត្តវី និងសមមិត្តឡៅ និងកម្មាភិបាលមួយចំនួនទៀត បានធ្វើការចោទប្រកាន់ដល់កម្មាភិបាលខាងក្រោមមួយចំនួន ដល់ប្រជាជនមួយចំនួនថា សុទ្ធតែពួក ក្បត់ ហើយក៏មានផែនការចាប់ ខ្លះចាប់បានក៏សម្លាប់ចោល ខ្លះទៀតក៏នាំគ្នារត់ ជាមួយនឹង បងប្អូនឯទៀត ចូលទៅដែនដីវៀតណាម ដែនដីលាវ អស់រាប់សិប រាប់រយគ្រួសារ។ ឯសមមិត្ត ឡាំងវិញ ក៏ធ្វើការក្តៅមើលតែភ្លើង ពាសវាលពាសកាលដែរ រកតែគេឯងធ្វើការជាមួយមិនបាន។ គាត់បានបញ្ជាក់ថា ក្រៅពីនេះ ការងារកសាងកម្លាំង ដែលគាត់បានប្រឹងប្រែងធ្វើមកជា យូរហើយ ក៏នៅជាទ្រឹងវិញ មិនចម្រើនសោះ។ គាត់បានបញ្ជាក់ៈ ឥឡូវនេះ សមមិត្តឌឿន បានរាយការណ៍ឲ្យខ្ញុំដឹងកាលពីព្រឹកមិញថា អង្គការមិនសប្បាយចិត្តចំពោះសកម្មភាពសមមិត្តវី និងសមមិត្តឡៅទេ ហើយចង់រកកម្មាភិបាលទៅធ្វើការគ្រប់គ្រងភូមិភាគឥសាន។ គាត់ ថាគាត់ចង់សុំត្រឡប់ទៅវិញដែរ តែបើសុំ ក្រែងអង្គការសង្ស័យថា តើមូលហេតុអ្វី ក៏ចង់ទៅឯណោះវិញ? ព្រោះធ្លាប់នៅធ្វើការយូរហើយ។ អញ្ចឹងហើយ បានជាគាត់គិតចុះគិតឡើងថា
បើសមមិត្តធុចឯងទៅវិញ ក៏ស្រួលដែរ។ សមមិត្តធុចឯងក៏ធ្លាប់ស្គាល់ភូមិភាគឥសាន សមមិត្ត វី សមមិត្តឡៅ ក៏ធ្លាប់មានមនោសញ្ចេតនា ស្រលាញ់រាប់អានទុកចិត្តសមមិត្តធុចឯង។ ឯ សមមិត្តឡំាង និងសមមិត្តឯទៀត ខាងមណ្ឌលគីរី ក៏សមមិត្តធុចឯង ធ្លាប់គ្រប់គ្រងដែរ គេស្រលាញ់សមមិត្តធុចឯងណាស់ដែរ។ ដូច្នេះសមមិត្តធុចឯង អាចធ្វើជាស្នូលសាមគ្គីបានទំាងអស់ ហើយសមមិត្តធុចឯង ក៏មានលក្ខណៈសម្បត្តិនេះស្រាប់ហើយ គ្មានអ្វីពិបាកទេ។ រួចហើយ សមមិត្តឌឿន ក៏មានមតិៈ សមមិត្ត ឌឿន មានមតិថា ទុកឲ្យសមមិត្តវី សមមិត្តឡៅ ធ្វើសកម្ម ភាពបែបនេះ តទៅទៀតមិនល្អទេ ព្រោះខ្ញុំដឹងថា អង្គការចាប់អារម្មណ៍ណាស់ ពីការដែល សមមិត្តទំាងពីរអនុវត្តមាគ៌ាខុស បំភ្លៃមាគ៌ានេះ ឲ្យច្បាស់ក្រឡែតពេក។ ពិសេសទៅទៀត អង្គការក៏មិនសូវសប្បាយរីករាយនឹងសមមិត្តទំាងពីរ ដែលអនុវត្តន៍មាគ៌ាបង្កបង្កើនផល ជាពិសេស ជំរុញការងារធ្វើស្រែនៅខាងរតនគីរី ស្ទឹងត្រែងនេះ មិនមានសន្ទុះ មិនមានល្បឿន សោះឡើយ។ ប៉ុន្តែ ពិសេសបញ្ហាទី១ ដែលអង្គការមិនសប្បាយចិត្ត ព្រោះតាំងពីដើមមក អង្គការយកចិត្តទុកដាក់ណាស់ រឿងសាមគ្គីជនជាតិនេះ។ គាត់បន្ថែមៈ រឿងនេះ បើមិនដោះស្រាយឲ្យរហ័សទេ មុខតែនឹងនំាឲ្យយើង ខូចខាតកម្លាំងហើយ ឬមួយអាចមានរឿងធំៗជាងនេះ ព្រោះជាបញ្ហាខុសនឹងមាគ៌ានយោបាយធំមួយរបស់បក្ស។ ឯកម្មាភិបាល គាត់យល់ស្រប ហើយ បើបងយ៉ា ស្នើសុំអង្គការត្រឡប់ទៅវិញ ដូចជាមិនសមហេតុផលដែរ ព្រោះធ្លាប់នៅឯ ណោះយូរហើយ។ ដូច្នេះ បើបងធុចទៅវិញ ក៏ជាការល្អ បងជិតស្និទ្ធនឹងអង្គការផង សុំផ្ទាល់ក៏ បានដែរ។ ឬមួយទុកឲ្យខ្ញុំស្នើ ជារបៀបប្រយោលចំពោះអង្គការថា បងចង់ស្នើសុំទៅជួយខាង រតនគីរី ក៏បាន។
សមមិត្យយ៉ាសង្កត់ៈ យើងរួមផ្សំទំាងពីរទៅសមមិត្តធុចក៏សុំ ហើយសមមិត្តឌឿនក៏ស្នើជាប្រយោលចំពោះអង្គការទៅ។
ខ្ញុំ ថា ចុះការងារនៅភ្នំពេញ និងនៅខាងឧត្តរ ខាងសៀមរាប ឧត្តរមានជ័យ?។ សមមិត្ត យ៉ា តបថា កុំទៅព្រួយ សមមិត្តឌឿនទទួលខុសត្រូវទំាងអស់ក៏បាន ឬមួយសមមិត្តឌឿន ទទួលខ្សែភ្នំពេញទំាងអស់ ហើយទុកឲ្យខ្ញុំទទួលខាងសមមិត្តស្រេង សមមិត្តសុទ្ធ សមមិត្ត ហ៊ានក៏បាន។ គាត់បញ្ជាក់ថា មិនអី សឹមយើងដោះស្រាយខាងក្រោយ។ ខ្ញុំឆ្លើយតប ខ្ញុំយល់ ស្របនឹងមតិសមូហភាពហើយ ហើយជានិស្ស័យរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំចង់ទៅធ្វើការនៅឯជនបទជាង មិនសូវចង់នៅក្រុងទេ។ សមមិត្តយ៉ា និងសមមិត្តឌឿន សម្តែងការសប្បាយរីករាយ។ តមក
ការប្រជុំក៏បិទ។ បន្ទាប់មក នៅវេលាយប់មួយ ខែ១ ៧៦ អង្គការខាងលើ ក៏បើកសម័យប្រជុំ អំពីបញ្ហារតនគីរីមែន។ ខ្ញុំ និងសមមិត្តឌឿន ក៏បានចូលរួមដែរ។ បងលេខ១ បានលើកឡើងអំពីបញ្ហាសមមិត្តវី សមមិត្តឡៅ ដែលអនុវត្តន៍មាគ៌ាខុស លើបញ្ហាសាមគ្គីជនជាតិ ហើយធ្វើ ការចោទប្រកាន់ដល់កម្មាភិបាលមួយចំនួននៅខាងក្រោម និងប្រជាជនភូមិ មួយចមនួនថា ក្បត់ ហើយសមមិត្តវី មួយផ្នែក សមមិត្តឡៅមួយផ្នែក រៀបចំកម្លាំង ដើម្បីចាប់កម្មាភិបាល និង ប្រជាជនទំាងនោះ។ កម្មាភិបាលមួយចំនួន ដែលល្អៗ ត្រូវចាប់បានហើយយកទៅសម្លាប់។ មួយចំនួនទៀត ក៏នាំគ្រួសារបងប្អូន រត់ចូលទៅក្នុងទឹកដីវៀតណាម និងលាវអស់ ហើយចលនានេះ កំពុងបន្តទៅទៀត។ អង្គការបានចង្អុលផែនទីថា រឿងនេះកើតឡើងនៅម្តុំព្រំប្រទល់ នៃប្រទេសទំាងបី កម្ពុជា វៀតណាម និងលាវ។ ពេលនោះអង្គការមិនសប្បាយរីករាយ ហើយថា ចង់ផ្លាស់ប្តូរសមមិត្តវី សមមិត្តឡៅឲ្យទៅនៅខាងកសិកម្មវិញ កម្មាភិបាលថ្មីទៅជំនួស។
ពេលនោះ ខ្ញុំ ក៏មិនហ៊ានស្នើអង្គការទេ ខ្ញុំគ្រាន់តែនិយាយនៅចំពោះមុខបងៗខ្លះ នៅ ខាងក្រៅថា ខ្ញុំសុំធ្វើជាបេក្ខជនមួយ ទៅជួយការងារខាងភូមិភាគឥសាន ហើយខ្ញុំទុកឲ្យសមមិត្តឌឿន ស្នើអង្គការជាប្រយោលថែមទៀតចុះ។ សមមិត្តឌឿន ក៏រាយការណ៍ជូនអង្គការខាង លើមែន។
II អំពីសារសំខាន់ នៃភូមិភាគឥសាន
ក្នុងសម័យប្រជុំខែ១២ ៧៥ សមមិត្តយ៉ា បានបញ្ជាក់ដល់យើងខ្ញុំ និងសមមិត្តឌឿន អំពីតួនាទី និងសារសំខាន់ នៃភូមិភាគឥសានដូចតទៅៈ
គាត់(បងយ៉ា) មានមតិៈ ភូមិភាគឧត្តរសព្វថ្ងៃមានខេត្តរតនគីរី មានស្ទឹងត្រែង ហើយបើតាមគាត់ដឹងថា អង្គការនឹងបញ្ចូលខេត្តមណ្ឌលគីរី ក្រចេះ បច្ចុប្បន្នថែមទៀត។
១.អំពីបញ្ហាកម្លាំងដឹកនាំ
សមមិត្តយ៉ា បានបញ្ជាក់ៈ កម្លាំងដឹកនាំ និយាយរួម គឺជាកម្លាំងរបស់យើងទំាងអស់ ពិសេស សមមិត្តបីរូប គឺសមមិត្តវី សមមិត្តឡៅ សមមិត្តឡំាង ដែលជាសមាជិកត្រៀម នៃគណៈកម្មាធិ
ការមជ្ឈឹមបក្ស គឺជាសាច់ឈាមរបស់យើងសុទ្ធសាធ។ កន្លងមក សមមិត្តទំាងបីរូបនេះ ឈ្លៀសវៃណាស់ ក្នុងការអនុវត្តន៍មាគ៌ារបស់ចលនាយើង អង្គការខាងលើក្តាប់មិនបានទេ ហើយដោយឡែកសមមិត្តវី ជាមិត្តភក្តិរបស់ខ្ញុំយូរហើយ សមមិត្តឡាំង ក៏ជាសាច់ឈាមខាងគ្រួសារ សមមិត្តឡៅ ក៏ជិតស្និទ្ធ។
ក្រៅពីកម្លំងស្នូលសំខាន់ទំាងបីនេះ ក៏យើងមានកម្លាំងតាមខេត្ត និងតាមតំបន់នានាទៀត ដែលជាស្នូលសំខាន់របស់យើងដែរ។ ខាងរតនគីរី និងស្ទឹងត្រែងមាន សមមិត្តសារុន សមមិត្តខា ភួន សមមិត្តចាំ សមមិត្តជួន សមមិត្តអ៊ី សមមិត្តស្វាយ។ ឯសមមិត្តម៉ី ក៏សមមិត្តឡំាងអប់រំ ជាបន្តបន្ទាប់ដែរ តែមិនទាន់រឹងប៉ឹងមកខាងយើង។ ខាងក្រចេះ យើងមានស្នូលសំខាន់ដែរ គឺសមមិត្តយី សមមិត្តភួន សមមិត្តកង សមមិត្តប៊ុន។
២.កម្លាំងប្រជាជន
និយាយរួមប្រជាជនភូមិភាគឥសានល្អណាស់ ជាអ្នកតស៊ូប្រយុទ្ធទ្រំាទ្រនឹងការលំបាកវេទនា បានទំាងអស់។ បើសមមិត្តទទួលខុសត្រូវរបស់គេទៅខាងណាហើយ គេងាកទៅខាង នោះដែរកុំព្រួយ។ តែការលំបាកឲ្យយើង គឺភូមិភាគឦសាន ប្រជាជនតិច ចំនួនមិនដល់មួយសែននាក់ផង។ ប៉ុន្តែអង្គការថា នឹងបញ្ជូនឲ្យយើងបណ្តើរៗ ហើយយើងនឹងពង្រីកកម្លំាងតាម នេះ។
៣.កម្លាំងកងទ័ព
ខាងរតនគីរី សមមិត្តវី គាត់ក្តាប់បានកម្លាំងទ័ពគាត់ទំាងអស់ដែរ។ ឯខាងមណ្ឌលគីរី ក្រចេះ ក៏សមមិត្តឡំាង សមមិត្តយី ក្តាប់កងទ័ពក្នុងដៃដែរ។ ក្រៅពីនេះ យើងមានកម្លាំងទៅថ្មី ដូចជា សមមិត្តសយ សមមិត្តវុន ក្នុងកងពលសមមិត្តឈិនជាដើម ដែលយើងត្រូវតែជំរុញ អប់រំទៀត។ ឯកងទ័ពសមមិត្តរឿន ទៅពីភ្នំពេញ ខ្ញុំក៏បានណែនាំឲ្យសមមិត្តវី ឡៅ រៀបចំ ទាក់ទងជាបណ្តើរៗហើយ។
លក្ខណៈភូមិសាស្រ្តៈ សមមិត្តយ៉ាបញ្ជាក់ប្រាប់ខ្ញុំ លក្ខណៈភូមិសាស្រ្តភូមិភាគឦសានល្អណាស់ ពិសេសឦសាន ដែលអង្គការនឹងរៀបចំក្រោយនេះ។
.មានទឹកដីធំទូលាយ ស្ទើរមួយភាគបួន របស់ប្រទេសហើយ
.មានភ្នំ វាលរាប ព្រៃ ជាប់គ្នារដឹក
.មានទន្លេ ព្រែគ ទឹកជប់ ទឹកជំា គ្រប់ទីកន្លែង។
ដូច្នេះ លក្ខណៈភូមិសាស្រ្តនេះ ជាបង្អែកធំណាស់ឲ្យយើងធ្វើសង្រ្គាមប៉ុន្មានឆ្នាំក៏បាន ដែរ។ ១០ឆ្នាំ ២០ឆ្នាំ។
សេដ្ឋកិច្ច
សេដ្ឋកិច្ចភូមិភាគឦសាន ក៏សំបូរទឹកដីបង្កបង្កើនផលគ្រប់ទីកន្លែង ធ្វើស្រែក៏បាន ចម្ការ ក៏បាន ត្រីសាច់ក៏មិនខ្វះ សត្វក្នុងព្រៃក៏សំបូរ ចិញ្ចឹមមនុស្សរាប់សែននាក់រស់នៅបាន។
៤.ព្រំប្រទល់ជាប់នឹងលាវ និងវៀតណាម
គាត់(បងយ៉ា)បញ្ជាក់ៈ នាទីសំខាន់មួយទៀត គឺភូមិភាគឦសានខាងជើងទល់នឹងប្រទេសលាវ ហើយខាងកើតទល់នឹងវៀតណាម រាប់រយគីឡូម៉ែត្រ។ ដូចសមមិត្តជ្រាបស្រាប់ វៀតណាមជាមិត្តស្លាប់រស់ជាមួយយើង គេសន្យាជួយយើងគ្រប់ពេលវេលាទំាងអស់។ ដូច្នេះ ជាបង្អែកឲ្យយើងរឹងមាំណាស់។ គ្មានកម្លាំងណាមកវាយយើងពីខាងលើ និងខាងក្រោយខ្នងបានទេ។ សមមិត្តយ៉ាបន្តៈ ដូច្នេះភូមិភាគឦសាន ជាភូមិភាគ ដែលមាននាទីសំខាន់បំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង ដើម្បីឲ្យយើងបន្តសកម្មភាពយូរអង្វែងទៅមុខ។ ពិតមែនហើយ សមមិត្តអញ្ជើញទៅនេះ នឹងមានការលំបាកដូចជា បញ្ហាលំបាកខាងសេដ្ឋកិច្ចជាដើម។ តែការ លំបាកនេះ ជាការលំបាកបណ្តោះអាសន្នទេ មួយរយៈពេលនឹងដោះស្រាយបានហើយ។
សមមិត្តឌឿនលើកឡើងៈ ខ្ញុំយល់ស្របដូចបងយ៉ាដែរ ភូមិភាគឦសាននេះ យើងមានលក្ខណៈសម្បត្តិល្អយូរមកហើយ ដាច់ខាតកុំឲ្យខាតបង់ទៅវិញ។ ត្រូវខិតខំពង្រីកលក្ខណៈសម្បត្តិទំាងអស់ឲ្យកាន់តែល្អថែមទៀត ដើម្បីធានាអះអាងការតស៊ូរបស់យើង ទំាងពេលចំ ពោះមុខ ទំាងពេលយូរអង្វែង។
អាស្រ័យហេតុនេះហើយ គោលបំណងទៅភូមិភាគឦសាន យើងខ្ញុំមើលឃើញឲ្យកម្លំាងរបស់យើងខ្ញុំ ទំាងកម្លាំងដឹកនាំ និងកម្លាំងប្រជាជន កម្លាំងកងទ័ព ឃើញនូវលទ្ធភាពដ៏ល្អខាងភូមិសាស្រ្ត ខាងសេដ្ឋកិច្ច ហើយនឹងបញ្ហាសំខាន់មួយទៀត គឺយកវៀតណាមធ្វើជាបង្អែក។ ដូច្នេះយើងខ្ញុំ មានជំនឿលើជ័យជម្នះ ក្នុងបុព្វហេតុតស៊ូរបស់យើងខ្ញុំ និងបក្សពួក។
III តើខ្ញុំ មានទិសសកម្មភាពទៅមុខ នៅភូមិភាគឦសានយ៉ាងណា?
តាមការសម្រេចជាសមូហភាព (មានសមមិត្តយ៉ា សមមិត្តឌឿន និងខ្ញុំ) ហើយពិសេស តាមការណែនាំ របស់សមមិត្តយ៉ា យើងខ្ញុំទៅភូមិភាគឦសាននេះ ត្រូវបន្តធ្វើសកម្មភាព ដែល សមមិត្តយ៉ា បានធ្វើកន្លងទៅហើយ ឲ្យគ្រប់ផ្នែកបានរឹងមាំឡើងវិញ។
១.គ្រប់គ្រងកម្មាភិបាល
ត្រូវគ្រប់គ្រងកម្មាភិបាល ដែលជាស្នូល នៃចលនារបស់យើងខ្ញុំទំាងអស់ឲ្យបានមុតមាំ តាំងពីលើដល់ក្រោម ពិសេសយកចិត្តទុកដាក់ គ្រប់គ្រងសមមិត្តទំាងបីមាន វី ឡៅ និងឡំាង ដែលជស្នូលសំខាន់ឲ្យបានល្អ ហើយតាមរយៈស្នូលនេះ ក៏អប់រំគ្រប់គ្រងកម្មាភិបាលផ្សេងទៀត។
សមមិត្តយ៉ា បានបញ្ជាក់ប្រាប់ខ្ញុំៈ សូមឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្ន កុំធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងណា ដែលមានលក្ខណៈលេចធ្លោ ដូចសមមិត្តវី សមមិត្តឡៅទៀត។ បញ្ហាគឺត្រូវខំបង្កប់ ស៊ីរូង សន្សឹមៗយូរអង្វែង។ តែបើលេចធ្លោដូច្នេះ វាពិបាកបិទបាំងណាស់។ គាត់ណែនាំខ្ញុំថា ឲ្យខ្ញុំ អប់រំសមមិត្តវី សមមិត្តឡៅ សមមិត្តឡំាង កុំឲ្យចិត្តក្តៅ កុំឲ្យឆេវឆាវ ត្រូវគិតគូរថ្លឹងថ្លែង ឃើញខាតចំណេញ គ្រប់កិច្ចការទំាងអស់។
២.គ្រប់គ្រងប្រជាជនៈ សមមិត្តយ៉ា បានណែនាំថា ឲ្យខ្ញុំយកចិត្តទុកដាក់ណែនាំប្រជាជនឲ្យបានល្អ។ ប្រជាជននៅខេត្តរតនគីរី និងភូមិភាគឦសានទំាងមូល គេមានលក្ខណៈសម្បត្តិល្អមកហើយ ដូច្នេះយកចិត្តទុកដាក់ខាងកសាងកម្លាំង សាមគ្គីរវាងជនជាតិភាគតិច នេះឲ្យបានល្អជាអតិបរមា កុំឲ្យដូចពេលកន្លងមក។ យើងធ្វើការចោទប្រកាន់ចំៗពេក ចំហរពេក ធ្វើឲ្យសកម្មភាពចាប់ចង រាតត្បាតគគ្រឹកគគ្រេងពេក នាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់សាមគ្គីភាពជនជាតិនេះមិនល្អទេ។ បងប្អូនជនជាតិត្រូវការនយោបាយរាក់ទាក់ស្និទ្ធស្នាល ត្រូវការចិត្តទូលំទូលាយ។
៣.គ្រប់គ្រងកងទ័ពៈ សមមិត្តយ៉ា ណែនាំឲ្យយើងខ្ញុំខិតខំក្តាប់កងទ័ពឲ្យមែនទែន។ កង ទ័ពចាស់ របស់ខេត្តនីមួយៗ សមមិត្តវី សមមិត្តឡំាងគ្រប់គ្រងបានហើយ ហើយកងទ័ពនេះ គាត់បានគ្រប់គ្រងតាំងពីដើមមក ពិសេសកងទ័ពរបស់ខេត្តរតនគីរី។ គាត់ថាឲ្យខ្ញុំគិតគូរបន្ថែម អំពីការក្តាប់កងទ័ព ដែលយើងមានស្នូលតិចក្នុងនោះក៏ក្តាប់សមមិត្តឈិនឲ្យបានតែម្តង។ សមមិត្តក៏ធ្លាប់មានឥទ្ធិពលលើសមមិត្តឈិនមួយកម្រិតហើយ មិនជាការពិបាកទេ ហើយ សមមិត្តឈិន ក៏មិនសូវសប្បាយចិត្តជាមួយអង្គការដែរ ព្រោះឲ្យគាត់នៅកន្លែងពិបាក។ ព្រម ជាមួយគ្នានេះ កងទ័ពរបស់សមមិត្តរឿន ដែលអង្គការទើបចាប់បញ្ជូនទៅថ្មី ក៏សមមិត្តយ៉ា ណែនាំឲ្យខ្ញុំធ្វើការទាក់ទងជាបណ្តើរៗដែរ។ តែគាត់គាត់ណែនាំថា ឲ្យប្រយ័ត្នប្រយែង សន្សឹមៗ ព្រោះកងទ័ពនេះ (បងឱម)ធ្លាប់គ្រប់គ្រងយូរហើយ។
៤.គិតគូរពីការកសាងសេដ្ឋកិច្ចឧបត្ថម្ភខ្លួន
សមមិត្តយ៉ា មានមតិថា តំបន់រតនគីរី ក៏ដូចជាភូមិភាគឦសានទំាងមូល សេដ្ឋកិច្ចមិនទាន់លូតលាស់ល្អទេ នៅខ្សោយណាស់ ពេលណាមានការប្រយុទ្ធ នៅមិនអាចធានាឲ្យយើងផ្គត់ផ្គង់បានយូរអង្វែងទេ។ ដូច្នេះ ឲ្យយកចិត្តទុកដាក់ជំរុញការងារសេដ្ឋកិច្ចនេះ ឲ្យបានជាអតិបរមា ដើម្បីដោះស្រាយជីវភាពប្រជាជន ឲ្យប្រជាជនមានការសប្បាយរីករាយ ជឿទុកចិត្តលើចលនារបស់យើង។ បើជីវភាពប្រជាជនមិនបានដោះស្រាយទេ នោះយើងមិនទាន់មានជំនឿ ថា គ្រប់គ្រងប្រជាជនបានល្អទេ មិនទាន់មានជំនឿថា ប្រជាជនតាមយើងទំាងស្រុងទេ។
៥.អំពីការទាក់ទងបរទេសៈ សមមិត្តយ៉ា មានមតិថា ស្នើឲ្យសមមិត្តធ្វើការងារបរទេស ឲ្យបានល្អ។ ទាក់ទងជាមួយគេ ស្និទ្ធស្នាលជាមួយគេ ឧស្សាហ៍ផ្ញើសម្ភារៈផ្សេងៗដល់គេ ទាក់ ទាញមនោសញ្ចេតនាគេ ឲ្យបានស៊ីជម្រៅមកខាងយើង ដើម្បីយើងដណ្តើមបានជំនួយបរទេស មកខាងយើង ពិសេសជំនួយវៀតណាមនេះឲ្យបានអតិបរមា។ គាត់ថា ពេលសមមិត្ត ខ្ញុំនឹងឧស្សាហ៍ឧទ្ទេសនាមឲ្យស្គាល់ អ្នកទទួលខុសត្រូវខាងវៀតណាម។ គាត់មិនទាន់បញ្ជាក់ ឈ្មោះ។ សមមិត្តយ៉ា នេះជាការងារដែលសមមិត្ត ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់បំពេញឲ្យបានល្អ។ សមមិត្តត្រូវបំពេញឲ្យបានល្អ ដើម្បីធ្វើម្ចាស់ការឲ្យបានពេញទី ពេលណាដែលយើងធ្វើឲ្យស្ថានការណ៍ប្រែប្រួលជាទូទៅនៅក្នុងប្រទេសយើង។
សមមិត្តឌឿន មានមតិៈ និយាយរួម គាត់យល់ស្របនឹងមតិសមមិត្តយ៉ា ទំាងស្រុង ហើយគ្មានអ្វីបន្ថែមទៀតទេ។ តែគាត់សង្កត់ធ្ងន់ថា ឲ្យខ្ញុំយកចិត្តទុកដាក់បំផុតទំនាស់ជនជាតិ នៅក្នុងចំណោមកម្មាភិបាល ឲ្យបានជាដាច់ខាត។ តាមគាត់ស្ទាបស្ទង់ សមមិត្តឡៅ សមមិត្តឡំាង មិនចូលចិត្តទេ ជាមួយកម្មាភិបាលផ្នែកខាងក្រោម។
នេះជាទិសសកម្មភាពសំខាន់ ដែលខ្ញុំត្រូវបំពេញ កាលណាខ្ញុំបាននៅរតនគីរី។ តែទិសទាំងអស់នេះ ទិសក្តាប់កម្មាភិបាលស្នូល ពិសេសសមមិត្តវី សមមិត្តឡៅ សមមិត្តឡំាង គឺជាបញ្ហាសំខាន់ជាមូលដ្ឋាន ដែលយើងខ្ញុំត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ជានិច្ចកាល ហើយតាមរយៈនេះ ក្តាប់កម្មាភិបាលដទៃទៀត ដែលចាត់តាំងបានហើយ ឲ្យបានណែននៅក្នុងដៃ។
០៤.០៣.៧៧
ឃួន

ខ្មែរទន្លេតូច